Hoe je de media haalt (en mechanische doping opspoort)

Droom jij er niet stiekem van om met jouw onderzoek op de radio, de nieuwssites of in de krant te komen? Het overkwam Jeroen Peeters, die aan de UAntwerpen doctoreert in de toegepaste ingenieurswetenschappen. Zijn warmtecamera blijkt de sleutel te bevatten om verborgen motortjes in racefietsen op te sporen. 

Ik leerde Jeroen kennen toen hij in 2015 deelnam aan de Wetenschapsbattle. Op het podium liet hij zien hoe je met een warmtecamera scheurtjes in een vliegtuig kunt ontdekken. Op 7 maart 2016 verscheen zijn warmtecamera breeduit in de media. Ik wilde wel eens weten hoe hij dat voor elkaar had gespeeld.

De aanleiding

Eind januari vond men in de fiets van wielrenster Femke Van den Driessche een motortje. De sportwereld stond in rep en roer en sprak van ‘mechanische doping’. De wielerbond stuurde controleurs op pad om fraudeurs op te sporen. De uitdaging: hoe vind je snel en eenvoudig een motortje in een fietsframe?

Een eerste (te simpel?) idee

Eerder waren er al geruchten opgedoken over wielrenner Fabian Cancellera die een motortje in zijn fiets zou hebben verborgen. Jeroen Peeters: ‘Een collega stelde me toen de vraag of het niet mogelijk was om een motortje op te sporen met de warmtecamera. Ik zag geen reden waarom dat niet zou lukken, omdat elke motor warmte genereert. Maar ik dacht: hier zal toch wel iemand anders opgekomen zijn, want het is zo eenvoudig en voor de hand liggend. Dus stopte ik het idee in de koelkast.’

De officiële (dwaze?) oplossing

Na de ontdekking van mechanische doping bij Femke Van den Driessche besluiten de wielerbonden om de fietsen voortaan te controleren met X- of röntegenstralen. Maar die stralen zijn erg gevaarlijk volgens het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle. Jeroen Peeters: ‘Ik kon het eerst niet goed geloven. Die methode is erg schadelijk voor de gezondheid.’

Het aha!-moment

Dus haalde Jeroen zijn idee van onder het stof: ’Ik ben dan meteen aan het experimenteren gegaan met een zeer klein motortje in een fietsframe. Ik stond ervan versteld hoe goed het werkte. Want zelfs een motortje dat 100 keer minder energie afgeeft dan een echte fietsframemotor was nog steeds zichtbaar.’ Jeroen zette een filmpje op YouTube en stuurde zijn idee via de persdienst van de UAntwerpen de wereld in. De media namen het bericht gretig over.

Waar Jeroen de mosterd haalde

‘Het is in mijn ogen een schoolvoorbeeld van het KIS-principe: Keep It Simple. Die truc heb ik mede dankzij jouw sessie geleerd,’ antwoordt Jeroen als ik hem vraag hoe hij op het idee is gekomen.

Als voorbereiding op de Wetenschapsbattle krijgen de deelnemende wetenschappers een masterclass presentatietechnieken. Daar trainen we hen om hun onderzoek op een heel nieuwe manier te bekijken, om het nadien zo helder en overtuigend mogelijk te brengen aan een breed publiek.

Jeroen Peeters: ‘Eigenlijk is het door vaak terug te grijpen naar de basis, dat je begint na te denken over de eenvoud in je probleem.’

Wat levert het op?

Jeroen Peeters: ‘Mijn promotor en ik gaan nu samenzitten met Flanders’ Bike Valley om te kijken wat we verder samen kunnen doen. Voor mij is het vooral fijn dat mijn onderzoek hiermee toch in de kijker komt en dat ik het nu veel gemakkelijker aan mensen kan uitleggen, door de link te leggen met het fietsmotortje.’

Wat leert dit verhaal ons?

Vijf lessen die ook jou kunnen helpen om met jouw onderzoek de media te halen:

1. Koffiepauzes zijn belangrijk. Het was Jeroen’s collega die hem vroeg of je met de warmtecamera een motortje kunt opsporen. De beste ideeën duiken op wanneer je ze niet verwacht.
2. Zorg voor beeldmateriaal. Jeroen had foto’s en plaatste een filmpje op YouTube. De media willen kunnen zien waarover het gaat.
3. Werk samen met je communicatiedienst. Zij hebben de expertise en perscontacten.
4. Maak het simpel. Je moet je verhaal eenvoudig kunnen uitleggen om in de media de komen. Presenteren voor kinderen is een zeer effectieve manier om dat simpele verhaal te vinden.
5. Link je onderzoek aan een hot item. Zonder de hetze rond Femke Van den Driessche zou niemand oren hebben naar de warmtecamera. Slim gezien van Jeroen.

Ben je zelf al met je onderzoek in de media gekomen of denk je dat je onderzoek het nieuws zou moeten halen? Deel je ervaring in de comments.

– – –

Jeroen Peeters is verbonden aan de onderzoeksgroep Op3Mech, van de Faculteit Toegepaste Ingenieurswetenschappen van de Universiteit Antwerpen. Promotor van zijn doctoraatsonderzoek is professor en wielerfanaat Gunther Steenackers.

Foto Femke Van den Driessche: Dimitri Maladry – wikiportret.nl, Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0

Foto Jeroen Peeters: Hung Tran voor The Floor is Yours