Van onvoldoende naar top in 48 uur

‘Alles onder controle’, verzekert hij me. Het is zondagavond. Exact 48 uur later zal hij zijn presentatie aan de Universiteit Antwerpen geven. ‘Kan je me vertellen waarover je zult spreken?’ vraag ik hem.

Mariano Castellanos is historicus en directeur van een Mexicaans onderzoeksdepartement voor patrimoniumbeheer. Hij staat aan het hoofd van een project over de voormalige textielfabriek van Metepec, in de Mexicaanse deelstaat Puebla. Ooit was die fabriek een van de grootste van het land. Eind jaren ’60 sloot ze haar deuren.

‘Mijn presentatie gaat over de bescherming van het industrieel erfgoed in Mexico’, vertelt hij me terwijl we een koffie drinken. Hij toont de slides die hij in Prezi heeft gemaakt. Er flitsen internationale verdragen over erfgoed voorbij, lijsten met historische helden en afkortingen van organisaties. Te veel tekst, schema’s en achtergrondkleuren.

‘Allemaal interessant,’ reageer ik, ‘maar als je mij twee dagen geeft kan ik ook een presentatie maken over industrieel erfgoed in Mexico. De gegevens die je aanhaalt vind ik op Wikipedia en andere websites. Wat jou uniek maakt is je project in Metepec. Vertel daarover, dat is veel interessanter voor het publiek.’

Mariano’s onderzoeksteam heeft samen met de lokale bevolking van Metepec een museum uit de grond gestampt, waar ze het verhaal over het industrieel verleden van de fabriek vertellen. ‘Heb je foto’s daarover meegebracht?’ vraag ik hem. ‘Ja, massa’s’, antwoordt hij. ‘Toon dan in je presentatie hoe de fabriek er vroeger uitzag, welke impact die had op de omgeving en vertel ons waarom het belangrijk is om een oude fabriek te beschermen.’ Mariano denkt even na, en knikt bevestigend: ‘Ik denk dat ik het begrijp. Ik zal mijn presentatie herzien.’ Maandag en dinsdag brengt hij in zijn hotelkamer door als kluizenaar.

Als ik dinsdagavond de universiteit binnenstap staat Mariano op het punt zijn lezing te starten. Zou hij erin geslaagd zijn om de presentatie aan te passen? Zijn start pruttelt nog wat – niemand is immuun voor stress -, maar naarmate de motoren opwarmen neemt Mariano ons mee naar de fabriek die het landschap van Metepec bruusk hertekende. We zien videobeelden, foto’s en krijgen het verhaal van de 82-jarige gids die als kind aan de slag ging in de fabriek.

Bij de vragenronde schieten de vingers de lucht in. Na de conferentie schudt de organisator Mariano uitbundig de hand. ‘Van alle lezingen is dit zonder twijfel die met de meeste vragen uit het publiek. Dat toont aan hoe goed ze het vonden.’

Mariano ademt weer. Zijn missie is volbracht. Hij heeft contactgegevens uitgewisseld en afspraken gemaakt met onderzoekers voor verdere samenwerking.

Beeld je het volgende scenario in:

Het is zondagavond. Mariano en ik drinken een koffie en nemen zijn presentatie door. Ik suggereer om te vertellen over de fabriek van Metepec, maar Mariano zegt dat hij al genoeg tijd heeft geïnvesteerd in zijn presentatie en op maandag wil shoppen in Antwerpen. Op dinsdagavond geeft hij zijn presentatie. Een uur lang leest hij verdragen voor, jaartallen en afkortingen. Dan volgt een lauw applaus. Er komen geen vragen. De organisator bedenkt zelf nog snel één om de stilte te doorbreken. Niemand die Mariano aanspreekt voor verdere samenwerking.

Waarin zit het verschil tussen onvoldoende en top?

Hoe concreter, hoe beter

Industrieel erfgoed is een vaag begrip. De ene denkt aan een oude mijn, de andere aan een stoomtrein. Maak je thema tastbaar door te starten met een concreet voorbeeld, zodat het publiek zich een idee kan vormen waarover je praat. Daarna trek je het thema open en kan je naar een abstracter niveau gaan.

Maak het persoonlijk en zorg voor emotie

Vermijd presentaties die om het even wie zou kunnen geven. Vertel hoe je aan de slag bent gegaan, wat er mis kan lopen en over de hindernissen die je hebt overwonnen. Stop emotie in je presentatie, door verhalen te vertellen, zoals dat van de 82-jarige gids die als kind nog in de fabriek heeft gewerkt.

Toon het

Een beeld zegt meer dan 1000 woorden. Laat zien waarover je praat. Gebruik slides voor foto’s en video. De tekst komt uit je mond, die hoeft niet nog een keer op de slides te staan.

Spreek mensentaal

Een presentatie is een dialoog met je publiek. Vaak bereiden sprekers zich voor met een uitgeschreven tekst, maar geschreven taal is moeilijker te volgen dan gesproken taal. Hoe zou je aan je buurvrouw vertellen over je onderzoek? Spreek je publiek op die manier aan.

Voor Mariano waren deze tips al voldoende om het verschil te maken. In onze workshops leren we je om te scoren met je presentatie. Jij kiest toch ook voor top?