Vijf tips om te scoren met je doctoraatsverdediging
Kan je onze presentatietips ook toepassen tijdens een doctoraatsverdediging?
Die vraag krijgen we vaak.
Alsof juryleden tijdens een doctoraatsverdediging beginnen te kwijlen bij het zien van ondoorgrondelijke slides die uitpuilen van de tekst en data, waarbij de onderzoeker de slaap zelf amper kan onderdrukken.
Niet dus.
Lang leve de heldere en overtuigende presentaties. Ook bij doctoraatsverdedigingen.
Laat me je even voorstellen aan Conny Hoffmann, voormalig onderzoekster politieke wetenschappen aan de Universiteit Antwerpen.
Conny besefte al langer dat het leven te kort is voor slechte presentaties. Op haar initiatief nodigde haar vakgroep me uit om een presentatieworkshop te geven.
Een jaar later verdedigt Conny haar doctoraat, voor een goed gevulde zaal. Ik merk al snel dat ze heel wat tips uit de workshop heeft toegepast, zoals een heldere structuur en aantrekkelijke slides met weinig tekst.
Maar wat vindt de jury ervan?
Een jurylid bekent dat hij het proefschrift niet altijd even duidelijk vond, maar de presentatie maakte dat meer dan goed:
‘Ik wil je feliciteren met je presentatie, omdat die heel wat zaken uit je proefschrift heeft verduidelijkt.’
Ook Conny’s promotor is lovend over de ‘zeer duidelijke presentatie’.
Welke tips paste Conny precies toe?
1. Beperk je tot de essentie
De jury heeft je thesis al grondig gelezen. Je hoeft dus niet alles opnieuw te vertellen. De presentatie dient om het grote plaatje te tonen en om in te zoomen op de belangrijkste bevindingen. Volg daarbij JERI: Just Enough Relevant Information.
2. Maximum 20 woorden per slide
Te veel tekst op je slides maakt dat het publiek niet meer naar je luistert, of je slides helemaal negeert. Slides dienen om je mondelinge verhaal te ondersteunen, en dus niet als geschreven achtergrondtekst. Gebruik nooit meer dan 20 woorden per slide.
3. Een heldere structuur in drie delen
Tijdens de intro maak je het publiek warm voor je verhaal. Het middenstuk dient om aan te geven wat je probleemstelling bij aanvang was, hoe je daar een antwoord op gevonden hebt en wat ons dat leert. Het einde gebruik je als overzicht van de belangrijkste punten en om een conclusie te trekken. Een heldere structuur in drie delen maakt het je publiek gemakkelijker om je verhaal te volgen.
4. Visuele slides
Met afbeeldingen kan je tonen waarover je spreekt en de aandacht van je publiek trekken. Vaak zeggen afbeeldingen tijdens een presentatie veel meer dan tekst. Naast foto’s en grafieken, kan je ook iconen gebruiken.
5. Geen (of een beperkte) template
Bij slides is de regel: schrap al het overbodige. Een logo en naam van je instelling mogen zeker op de titel- en eindslide staan, maar niet op elke tussenslide, want ze leiden de aandacht af. Een template mag, maar enkel voor de titel- en eindslide. Voor de andere slides vertrek je beter van een witte slide.
Conny paste nog heel wat meer tips toe, zoals een sterke opener om de aandacht te trekken en analogieën om een complex idee toch helder voor te stellen.
Inspiratie nodig?
De Vlaamse PhD Cup daagt gedoctoreerden uit om hun doctoraat in drie minuten te presenteren. Een jury selecteerde 16 deelnemers uit 74 kandidaten. De 16 gelukkigen kregen onder andere een presentatietraining van The Floor is Yours. Acht mogen deelnemen aan de finale op 28 september. Die is live te volgen op canvas.be. Ben je er graag zelf bij? Dat kan, als je je inschrijft.
Verdedig jij binnenkort jouw doctoraat? Of wil je met je onderzoeksgroep beter leren presenteren? Geef ons een seintje en we werken een workshop op maat uit. Voor een voorproefje: bekijk alvast het filmpje dat Canvas van onze workshop maakte.
(Foto bovenaan: Anne Helmond, PhD defense Michael Stevenson)