Expertise voor mensen zonder expertise

Het is belangrijk om je onderwerp te kennen. Om er over te kunnen spreken met een zekere expertise. Ah ja, jij staat vooraan. Dan ben je de expert. Toch?

Goh, ja en nee. Het is niet omdat je nu al twee jaar op je onderwerp doctoreert dat je er alles van weet. En als je gaat spreken op een congres is de kans groot dat er mensen in de zaal zitten die meer over je onderwerp en research weten dan jij.

Shit. Hoe los je dat op? 

Experten. Die hebben het gemakkelijk. De prof. dr. emiritus. Die heeft het gemakkelijk. Hij wordt als Keynote spreker immers het podium opgeroepen met de aankondiging: ”prof. dr. emiritus weetheelveel‘ komt ons nu meer uitleggen over het onderwerp waar hij erg veel van weet.”

En dan is zijn expertise gezet door de organisatie voordat hij zich op het podium laat zien. Het publiek gelooft hem.

En dan mag Prof Dr. Emiritus Weetheelveel nog verklaren dat hij een nieuw chemisch element heeft ontdekt dat roze is en cirkeltjes draait in zijn hoofd. Mensen zullen ja-knikken en geïnteresseerd verder luisteren. Als Steven Hawking ons komt zeggen dat tijdreizen mogelijk is, dan knikken we. Want hij zal het wel weten. Expertise is belangrijk.

En daar sta je dan met je twee à drie jaar ervaring in je domein. Jou kennen ze niet. Jij moet het vertrouwen van het publiek nog verdienen.

Je mag vooral niet onzeker zijn

Iemand die onzeker is, is een vogel voor de kat. Een onzekere presentator komt niet over als een expert. Hij/zij komt over als iemand die niet goed weet waar hij over spreekt. Balancerend op het randje van zijn kennis. En dan heb je veel meer overtuigingskracht nodig om je publiek naar jouw kant te krijgen.

Ik zeg dat niet om je zenuwachtig te maken. Ik zeg dat wel zodat je er over zou nadenken. Je moet overkomen als een expert. Geloven in jezelf.

Onzeker zijn is trouwens niet hetzelfde als zenuwachtig zijn. Zenuwen vallen vaak minder op dan je denkt. Onzekerheid. Dat valt wel op.

De oplossing?

1. Beheers je eigen research. Laat zien dat jij het onderwerp kent en – ten minste voor vandaag – helemaal bezit.
2. Als iemand anders in de zaal meer over je onderwerp weet. Laat je dan niet uit je lood slaan. Jij staat nu vooraan. Jij mag het vertellen. Er is een reden waarom jij er staat en de persoon in de zaal niet.
3. Je mag gerust laten uitschijnen alsof je meer weet dan je eigenlijk weet. Zolang je maar de schijn van expertise ophoudt. Maar euh,… verzin niets natuurlijk, want dan val je snel door de mand. En word alsjeblieft ook niet arrogant.
4. Je eerste zinnen zijn het belangrijkst. Bereid die goed voor. Als de eerste indrukken die het publiek van je krijgt onzeker zijn, dan ben je ze al voor de helft kwijt. In de eerste zinnen van je presentatie moet je zeker zijn en duidelijk overkomen.

Heb dus vertrouwen in jezelf en je eigen research. Heb vertrouwen in de organisatie die jou heeft gekozen om over dit onderwerp te spreken.

Als je vertrouwen hebt in wat je kent en wat je weet en als je je onderwerp beheerst, dan komt het allemaal goed. Een gebrek aan vertrouwen vernietigt je opgebouwde expertise en zorgt ervoor dat je publiek niet direct gelooft wat je zegt. En dat is dodelijk.

Voor je zelfvertrouwen en voor de presentatie.

Net zoals de circusartiest best onzekerheid toont als hij zijn hoofd in de bek van een leeuw steekt. Ook dodelijk.

Dus: kom bij je volgende presentatie over als de expert. Ook al ben je in de zaal niet de beste in je vakdomein.

Jij staat vooraan. Jij mag het vertellen.