Waarom komt je wetenschappelijke doorbraak maar niet in het nieuws? Je deed nochtans je best: je werkte een toffe invalshoek uit, contacteerde je communicatiedienst, schreef een duidelijk persbericht én bent de hele tijd bereikbaar. Hoe komt het dan dat je geen enkele reactie krijgt? Het heeft waarschijnlijk te maken met nieuwswaarden.

Neus voor nieuws

Journalisten hebben een neus voor nieuws. Of dat denken ze toch graag. In werkelijkheid werken ze – bewust of onbewust – met een set nieuwswaarden waaraan ze elk nieuwtje toetsen. Voldoet je onderzoek aan die waarden, dan is de kans dat het in de media komt véél groter.

Het helpt dus om te weten wat die nieuwswaarden zijn. Hier een overzicht van de belangrijkste:

• Bereik: hoe ‘groot’ is het nieuws? Hoe meer mensen worden getroffen door je nieuws, hoe nieuwswaardiger het is. Een doorbraak in kankeronderzoek haalt bijvoorbeeld sneller het nieuws dan een doorbraak in ALS-onderzoek, gewoon omdat meer mensen te maken krijgen met kanker.
• Intensiteit: hoe hard merk je de effecten? Vult Facebook zijn like-knop aan met emojis dan staat het in alle kranten, vul jij je labo aan met een unieke elektronenmicroscoop, dan kraait er geen haan naar. Mensen merken die Facebookknoppen nu eenmaal harder.
• Gevolgen: hoe groot zijn de gevolgen van je onderzoek? CRISPR-CAS biedt ongekende mogelijkheden in de genetica en komt sneller in het nieuws dan pakweg een studie naar een nieuwe waterzuiveringstechniek.
• Beroemdheden: als je een beroemdheid koppelt aan je onderzoek, stijgt de kans dat het in de media komt. Er is een reden waarom zoveel goede doelen bekende peters en meters hebben.
• Lokaal nieuws: hoe dichter (geografisch dan) het nieuws bij het doelpubliek van de krant/zender staat, hoe waarschijnlijker dat het gepubliceerd wordt. Deed je bijvoorbeeld een test in een bepaalde stad? Dan springen lokale media daar snel op, terwijl nationale media misschien minder enthousiast zijn.
• Tijdloosheid: moet je nieuws vandaag worden gebracht? Als het eender wanneer op antenne of in de krant kan, is er minder urgentie en daalt de kans dat ze het brengen. Het is een belangrijke factor die enorm in het nadeel van wetenschap speelt omdat een krant een wetenschappelijk nieuwtje vaak evengoed morgen of volgende week kan brengen.
• Nieuwigheid: hoe nieuw is je topic? Hoe nieuwer, hoe beter.
• Human interest: komen er mensen bij aan te pas of kan je mensen opvoeren? Media schrijven graag over mensen.

Voorbeeldjes

Nu we dat weten, nemen we een paar voorbeelden onder de loep.

Klimaatonderzoek

Klimaatverandering komt af en toe in de media, maar over het algemeen heeft het de nieuwswaarden tegen. Wat speelt er in haar nadeel?

• Intensiteit: je merkt de effecten bijna niet omdat ze gradueel erger worden. Er is geen plotse schok.
• Lokaal nieuws: het is een wereldwijd probleem.
• Tijdloosheid: je kan het evengoed morgen brengen, of volgende week. Het klimaat loopt niet weg.
• Nieuwigheid: We spreken al decennia over het probleem. Nieuw is het al lang niet meer.
• Bereik: akkoord, er worden veel mensen door klimaatverandering getroffen, maar die mensen willen dat niet altijd beseffen. Veel mensen negeren het probleem liever. In die optiek worden er heel wat minder mensen getroffen.

Wanneer komt klimaat dan plots wel in het nieuws? Als het onderwerp zich beter aan de nieuwswaarden houdt. Zoals bijvoorbeeld:

• Beroemdheden: als een beroemdheid zoals Leonardo DiCaprio zich erover uitspreekt of er een film over maakt.
• Intensiteit: als we plots de gevolgen merken door bijvoorbeeld het tiende hitterecord jaar op rij.
• Tijdloosheid: als er een grote conferentie aan de gang is, zoals de klimaattop in Parijs, moet het nieuws vandaag gebracht worden en kan het niet wachten. Ook als de Verenigde Staten zich plots uit een verdrag terugtrekken, staat het plots hoog op de agenda.

Kunstmatige intelligentie

Waarom komt onderzoek rond kunstmatige intelligentie vrij vlot in de media?

• Beroemdheden: mensen zoals Elon Musk of Stephen Hawking zeggen er regelmatig iets over.
• Gevolgen: de potentiële gevolgen voor onze samenleving zijn groot en een ‘robots nemen het over’-verhaal lezen mensen graag.
• Human interest: automatisering kost jobs van mensen.
• Bereik: als Facebook nieuwe algoritmen uitwerkt, wordt de halve wereld getroffen.
• Nieuwigheid: robots doen vrij vaak nieuwe of indrukwekkende dingen, zoals de wereldkampioen Go verslaan in een spelletje Go.

Proefbuishamburger

Een tijd geleden beschreven we hoe onderzoeker Mark Post het nieuws haalde met zijn proefbuishamburger. Je ziet hier nieuwswaarden als beroemdheden, nieuwigheid of bereik zo in je gezicht springen.

Enkel nieuwswaarden?

Je moet natuurlijk niet aan alle nieuwswaarden voldoen, maar hoe meer er in je voordeel spelen, hoe beter. Een andere aanpak is om juist te kijken welke er in jouw nadeel werken om die dan op een of andere manier te elimineren.

Wetenschappelijk nieuws krijgt nogal vaak een trap naar achter om plaats te maken voor nieuws dat beter bij de nieuwswaarden aansluit. Wil je je onderzoek dus in de media krijgen? Speel het spel dan mee.

Veel succes!

PS: naast nieuwswaarden, is ‘puur geluk’ ook een belangrijke factor, maar daar heb je minder invloed op. 🙂