Wetenschappelijk verantwoord tijdverdrijf
Kan je die twintig minuten op Facebook maar moeilijk verkopen als ‘werk’? Gelukkig kan je je tijd ook op een leuke en wetenschappelijk verantwoorde manier verdrijven. Ideaal voor tijdens die rustige zomer.
Ik heb het dan over radioshows, comics, blogs of filmpjes die één ding gemeen hebben: ze weten je te boeien en te interesseren voor wetenschappen.
Je leert van hen niet hoe je de mooiste presentatie vormgeeft, maar wel hoe je een boeiend wetenschappelijk verhaal opbouwt, hoe je de juiste vragen stelt of hoe je wetenschappelijk grappig en to the point moet zijn.
Vier van mijn favoriete wetenschappelijke tijdverdrijvers zijn:
1. The Infinite Monkeycage
TV-fysicus Brian Cox en komiek Robert Ince presenteren deze wetenschapsshow op radiozender BBC 4. Maar we hebben geluk: je kan alle episodes gratis en voor niets herbeluisteren en downloaden via de BBC-website.
De radioshow bewijst dat vorm en inhoud elkaar mooi kunnen aanvullen en dat humor en wetenschap perfect samengaan.
In elke uitzending zitten naast de twee gastheren ook twee wetenschappers en één komiek mee aan tafel (zoals Stephen Fry of Eric Idle van Monty Python). De onderwerpen gaan van sterrenkunde tot wiskunde en de show bezorgde me lachstuipen met quotes als:
- ‘If science is so good, why do they keep changing it?’
- Physics: they explain everything they don’t understand by putting the word ‘dark’ in front of it.
Ideaal voor in de auto en de trein: de file en vertraging zijn zo vergeten!
Het viel me op dat de wetenschappers in het programma altijd vlot en op een begrijpelijke manier over moeilijke onderwerpen spreken. Ik mailde de producers van de show dan ook eens met de vraag hoe ze hun onderzoekers voorbereiden.
Het antwoord verbaasde me: ze bereiden hun onderzoekers helemaal niet voor. Maar ze proberen zich wel aan hun mission statement te houden. En dat kan ik alleen maar aanmoedigen…
The Infinite Monkey Cage Mission Statement (2009)
“Back off man, I’m a scientist” (courtesy of Peter Venkman, Ghostbusters, the movie).
- An unashamedly rational and opinionated look at the world through scientists eyes.
- To champion science, scientific reasoning and rationality.
- To bring the scientists perspective to topics and events we encounter in our everyday lives, from the news agenda to culture to politics.
- To bring science out of the ghetto and back into mainstream, popular culture.
- To allow the presenters and the contributors to share their passions, and their view of the world from their scientific/rational perspective. Or in fact to challenge/debate these views if they go against perceived wisdom.
Or as Robin Ince puts it: To make people excited by science, build their own telescopes and discover life on other planets.
2. PhD Comics
PhD Comics steekt op een toffe manier de draak met de hele academische wereld. Van doctoraatsstudenten tot vastgeroeste proffen en van congressen tot saaie presentaties.
Leuk om te lezen en de moeite als je weer eens een excuus zoekt om niet aan een publicatie te schrijven. Als wetenschapsjournalist is dit mijn all time favorite:
Maar ze zijn allemaal de moeite waard.
Ook het vermelden waard is dat ze met ‘PhDtv‘ een apart kanaal hebben waar tekenaar Jorge Cham samen met een aantal kompanen allerlei onderzoek in kaart brengt en uitlegt.
Door een combinatie van tekeningen en wetenschappelijke uitleg, krijg je op een korte manier interessant onderzoek uit allerlei disciplines voorgeschoteld. Zo kan wetenschap dus ook gepresenteerd worden. Leer ervan!
Voorbeeldjes zijn:
Where did you come from:
en een gesprek met twee marine biologen over hun onderzoek
Maar op de website staan nog massa’s andere voorbeelden. Allemaal duidelijke, korte filmpjes. De moeite.
3. The life of psi
Deze Engelstalige blog van de Belgische chemicus Pieter Thyssen (van de KU Leuven), gaat dieper in op complexe materie zoals tijdreizen, filosofie, chemie en theoretische fysica.
Met ongeveer één post per half jaar publiceert hij niet zo regelmatig, maar het zijn elke keer pareltjes die vlot weg lezen. Boeiende bloggende Vlaamse wetenschappers, je komt ze niet vaak tegen, dus hij is zeker het vermelden waard. Ken jij er toevallig nog? Laat het dan zeker weten in de commentaren hieronder.
4. Nerdland.be
Lieven Scheire, je hebt hem graag of niet. Ik vind hem leuk en hij verdient een applausrondje voor zijn programma’s en tv-verschijningen waarin hij wetenschappen en techniek uitlegt aan het grote publiek.
Een site die veel van zijn hersenspinsels (en die van zijn redactie) bundelt, is nerdland.be.
Leuke en ongevaarlijke ongein waar je soms nog iets van bijleert. Enkel in het Nerderlands. (Excuses aan ons niet-Nederlandstalig publiek! Zij kunnen terecht op de website van Brian Cox)
Samengevat: deze vier voorbeelden zijn stuk voor stuk betere timewasters dan Facebook. Je leert er hoe wetenschap boeiend en interessant gebracht kan worden. En wie weet: misschien krijg je het nog verkocht als ‘werk’.
PS: nog twee eervolle vermeldingen voor
- Radiolab: een New Yorkse podcast die elke keer één wetenschappelijk onderwerp behandelt op een erg verhalende manier. Ze slagen er in om interviews, verhalen en gesprekken naadloos en tof in elkaar te monteren.
- Interne Keuken: een podcast van eigen bodem van Koen Fillet en Sven Speybroeck, die ook ‘Jongens en Wetenschap’ maakten. Te beluisteren op de radio, maar ook via hun podcast. Vaak toffe, ontspannen gesprekken over wetenschappelijke onderwerpen.