Hoe maak je mooie wetenschappelijke posters?

Er zijn wetenschappers die vlot zijn met het (digitaal) potlood. Ze combineren hun passie voor onderzoek met hun passie voor grafisch design en toveren. Zo heb je Baryon van fysicus Koen van den Eeckhout, Somersault1824 van biomedici Luk Cox en Idoya Lahortiga en Scigrades van marien bioloog Pieter Torrez.

Visuele verwerking
Visuele data wordt gemakkelijk opgenomen.

Ze helpen je graag een handje bij het uittekenen van je wetenschappelijke data en bewijzen dat het perfect mogelijk is om als onderzoeker een mooie poster te ontwerpen. Maar stel dat je zelf aan de slag wil gaan: hoe begin je er dan aan als je niet eens een potlood van een gom kan onderscheiden?

Pieter Torrez goot een aantal van zijn geheimen in de post die je hieronder kan lezen. Veel plezier!

————————————————————-
ENTER PIETER
————————————————————-

Ik studeerde af als marien bioloog en tijdens mijn academisch leven viel het me op dat onderzoekers bijna geen gebruik maken van visuele hulpmiddelen om hun onderzoek te communiceren. Een gemiste kans, want zo wek je interesse op en verminder je snel de complexiteit van je tekst.

Maar het is ook begrijpelijk: hoe begin je immers aan een grafische wetenschappelijke poster als je geen achtergrond hebt in grafisch ontwerp?

Deze 5 tips maken je poster duidelijk beter en verhogen het bereik van je onderzoek.

1. Maak een schema van je poster

Maak een ruwe schets en denk na over welke non-visuele (= tekst) en visuele middelen (grafieken, afbeeldingen, 3D model…) je wil gebruiken én in welke programma’s je dit kan realiseren.

Er zijn verschillende gratis grafische programma’s die je kan gebruiken om afbeeldingen voor je poster te ontwerpen. Populaire opties zijn:

  • Inkscape voor illustraties.
  • Met Rstudio kan je prachtige grafieken maken. (Installeer daarvoor ook het ‘ggplot2’-bestand.) Het programma heeft een stevige leercurve, maar de mogelijkheden zijn eindeloos. Je kan trouwens verschillende R cursussen voor beginners terugvinden op het web. Twee populaire sites zijn r-bloggers.com en zevross.com. Op deze sites vind je bijvoorbeeld codes die je gemakkelijk kan kopiëren en aanpassen om op je eigen grafieken te te passen.
Met RStudio maak je prachtige grafieken (in dit geval de weergave van een genoom). Bonr: https://gallery.shinyapps.io/genome_browser
Met RStudio maak je prachtige grafieken (in dit geval de weergave van een genoom). Bron: https://gallery.shinyapps.io/genome_browser
  • Met Qgis kan je je data op een kaart weergeven. Hoe? Je vindt veel tutorials voor beginners op Youtube.
Met Qgis kan je data op een kaart zetten.
Met Qgis kan je data op een kaart zetten.

 

Als je niet weet welk programma het best geschikt is om je data te visualiseren, kijk dan eens op Clarafi voor meer info over de verschillende tools. Een gratis gids met bruikbare tips om wetenschappelijke figuren te ontwerpen kan je vinden op: http://www.illuscientia.com/resources/free-pdf/

2. Gebruik max. 2 à 3 verschillende kleuren

Onderschat het belang van kleur in je poster niet!

Kleuren nodigen de lezer uit om stil te staan bij je poster en brengen structuur in je informatie. Hoe meer verschillende kleuren je echter gebruikt, hoe moeilijker het wordt om verbanden te zien en de structuur te begrijpen. En dan verliest de lezer zijn interesse om verder te lezen.

Gebruik dus 2 à 3 kleuren die goed bij elkaar passen. Als je niet weet welke kleuren te kiezen, gebruik dan bijvoorbeeld de kleuren van je instituut/universiteit. In mijn geval kan ik de gele en blauwe kleur van de Universiteit Gent perfect gebruiken op een witte achtergrond.

KLeuren die ik zeker kan gebruiken, zijn geel en blauw.
Kleuren die ik zeker kan gebruiken, zijn geel en blauw.

Je kan ook inspiratie zoeken bij je onderzoek zelf. Als je bijvoorbeeld onderzoek doet op meeuwen, dan kan je het geel van de bek en het donkergrijs van de vleugel op een witte achtergrond gebruiken. De lezer zal hierdoor deze kleuren onbewust associëren met je onderwerp.

Doe je onderzoek op meeuwen? Dan kan je bijvoorbeeld het geel van de bek en de donkergrijze vleugel gebruiken. (bron figuur: wikipedia)
Doe je onderzoek op meeuwen? Dan kan je bijvoorbeeld het geel van de bek en de donkergrijze vleugel gebruiken. (bron figuur: wikipedia)

Ik maak ook veel gebruik van verschillende kleurtinten om belangrijke delen aan te duiden. Verhoog of verlaag de transparantie om nadruk te leggen op bepaalde stukken tekst.

Een tool die ik veel gebruik is de ‘eyedropper tool’. Met die tool kan je een kleuren uit een foto of logo selecteren en kom je de kleurcode te weten.

Je vindt de eyedropper onder andere hier:

3. De juiste visual ondersteunt je tekst

Visuals zoals foto’s of grafieken trekken lezers aan en ondersteunen de geschreven informatie. Gebruik wel enkel visuele middelen die je tekst ondersteunen en wees zuinig. Selecteer de belangrijkste foto’s en figuren met de beste kwaliteit en voeg altijd een onderschrift bij je afbeelding zodat de lezer weet wat hij/zij moet zien.

4. Reduceer de hoeveelheid tekst

Je hebt één tiende van een seconde nodig om een visuele scène te begrijpen. Wetenschappelijke posters worden echter gekenmerkt door een overvloed aan informatie.

Schrijf je tekst dus to the point. Er wordt geen enkele prijs uitgereikt voor het aantal woorden! Iconen kunnen stukken tekst vervangen maar sommige iconen kunnen meerdere betekenissen hebben. Populaire sites om iconen te vinden zijn iconfinder, icons8 en the nounproject.

5. Voeg een foto van jezelf toe

Als je een foto van jezelf bij je poster voegt, kunnen geïnteresseerde collega-onderzoekers je gemakkelijker vinden en kan je nieuwe contacten leggen (en dat is een van de belangrijkste redenen waarom je een poster maakt. Toch?)

[opmerking van Toon: een foto van jezelf op de poster plaatsen, is een kwestie van smaak. Zelf ben ik er niet zo’n fan van, maar als de foto de aandacht niet te hard trekt, kan het zeker wel. Weersta de drang om een foto van jezelf links bovenaan op de poster te zetten.]

Als je niet aanwezig kan zijn op de conferentie om vragen te beantwoorden, laat dan een abstract of paper van je onderzoek en je contactgegevens achter bij je poster.

—————————–
Guest writerDeze tekst werd geschreven door Pieter Torrez. Hij is marien bioloog uit België en verleent grafische ondersteuning aan wetenschappers en wetenschappelijke instellingen (bv. visuele samenvattingen van onderzoek, interactieve infographics of wetenschappelijke figuren..). Bezoek www.scigrades.be voor meer info, of mail hem op torrez.pieter@gmail.com.