Waarom je presentatie beter niet op Facebook lijkt

facebookStel je voor dat het leven een aaneenschakeling van Facebookposts zou zijn.

Een latte macchiato op een zonnig terras, met boezemvrienden naar een festival en tussendoor nog even tien kilometer hardlopen, de verborgen tempel in Angkor ontdekken en op hét wetenschappelijk congres van het jaar in Londen poseren naast de misschien wel toekomstige Nobelprijswinnaar.

De likes stapelen zich op.

Onderzoekspresentaties lijken vaak op Facebook.

Je krijgt enkel de succesverhalen:

  • Alle experimenten slagen
  • 365 dagen per jaar gemotiveerd
  • Publicaties, interessante internationale congressen en schouderklopjes alom

Hoe ziet het échte leven van een onderzoeker er dan uit?

Er zijn evengoed baalmomenten, de eenzaamheid ontpopt zich wel eens tot een monster dat je dreigt op te eten en experimenten lukken maar zelden.

In een artikel in De Standaard (18/04/2016) citeert de Nederlandse voedingsexpert Martijn Katan een krantenknipsel dat al veertig jaar boven zijn bureau hangt, van Piet Borst. Die zei:

‘U moet goed begrijpen dat fundamenteel onderzoek bestaat uit het doen van proeven waar niet uitkomt wat je denkt of hoopt. Proeven lukken maar heel zelden. Het is kenmerkend dat er niks uitkomt.’

‘Ik wou het hele onderzoek in de vuilbak kieperen’

Ik hoor het regelmatig uit de mond van onderzoekers komen, wanneer ik tijdens onze workshops peil naar hun ervaringen.

De Poolse Ania Jeszka, ooit zelf onderzoeker, gooide de handdoek in de ring. Ze was de eenzaamheid in het labo beu, de ieder-voor-zich-sfeer en dat je op congressen geen domme vragen mag stellen.

Ania Jeszka:

‘Het is jammer dat niemand weet wat je niet moet doen, want onderzoekers praten niet over hun mislukkingen.’

Moet je presentatie dan over je mislukkingen gaan?

Het zou goed zijn als onderzoekers meer over de obstakels zouden praten. Elke onderzoeker komt ze vroeg of laat tegen, dus ben je er maar beter tegen gewapend. Tips van ervaren onderzoekers zouden erg van pas komen.

Een tweede reden:

Presentaties waarin alles op wieltjes loopt zijn saai.

Ik zie het vaak: van de probleemstelling gaat het in een rechte lijn naar de oplossing, met tussenin experimenten die perfect opleveren wat was gepland.

Geef mij maar een spannende road movie met allerlei te overwinnen hindernissen.

Het gaat immers om de lessen die je kunt trekken.

Levert je experiment niet het verwachte resultaat op? Geen probleem, je hebt vast wel iets anders ontdekt, dat aanleiding geeft tot een nieuw experiment, of een nuttig inzicht.

En ja, falen is sexy.

Op de FuckUp Nights delen ondernemers hun struikelingen, falende wetenschap doet het goed op social media en er verschijnen steeds meer boeken over.

Wat hebben ze gemeen? Ze vertellen een menselijk verhaal, van vallen en opstaan, doorspekt met de nodige humor en zelfrelativering. En vooral: ze eindigen steeds met een opbeurende boodschap:

Mislukken om nadien beter te lukken

Wat is jouw mislukking? En wat heb je eruit geleerd? Deel je mislukkingen voortaan niet alleen op Facebook, maar ook in de comments onderaan deze blogpost.