En wat met een expert in de zaal?

Vaak zit er tussen de rest van het publiek een échte expert in de zaal

In het slechtste geval is het iemand die je zal beoordelen: een jurylid, de promotor van je doctoraat of een of andere hoge meneer/mevrouw van de universiteit. In het andere geval is het gewoon de leidende figuur van je onderzoeksdomein of de collega-concurrent die al een stuk verder staat met zijn onderzoek.

Dat kan intimiderend werken. Je weet immers dat die persoon veel meer van het onderwerp weet dan jij. Misschien zeg je domme dingen? Misschien ga je te kort door de bocht? Of misschien maak je stomweg fouten in je uitleg.

De rest van het publiek zal die uitschuivers niet direct merken: zij zijn gewoon intelligente mensen die vrij onwetend zijn over je onderwerp. Maar die ene expert: die weet het wel. En hij/zij beslist in de toekomst misschien wel over je academische carrière.

Weg met die goede voornemens

Veel mensen gooien op dat moment alle goede voornemens van bondigheid, duidelijkheid en niet teveel detail overboord en beginnen een gesprek met de expert in de zaal. Pas op: ze praten nog steeds tegen het hele publiek, maar de uitleg is zo ingewikkeld geworden, zo tsjokvol details, dat de presentator even goed enkel tegen de expert had kunnen spreken, want hij/zij is de enige die het nog begrijpt.

Maar je doelpubliek is belangrijk. Je spreekt voor hen. En je doelpubliek is het publiek. Niet die ene expert in de zaal.

Deze presentatie is dan ook niet het moment om een gezellig onderonsje te houden met de expert. Er is immers nadien altijd nog een gezellige receptie ‘met netwerkmoment’, weet je nog? Dan kan je hem/haar aanspreken en desnoods nog dieper in detail gaan of je verontschuldigen dat je tijdens je presentatie zo aan de oppervlakte bleef.

Hoe zou de expert reageren als je dat zegt?

Zal hij zeggen dat de presentatie nergens op trok? Dat het een schande is dat jij met dat onderzoek bezig bent? Dat je er niets van snapt? Nee, natuurlijk niet.

De expert zal blij zijn dat je het onderwerp helder en verstaanbaar hebt gemaakt voor het grote publiek. Hij wist het meeste toch al en je kon hem toch niets nieuw vertellen. En terwijl jij zo bondig, duidelijk en zonder teveel detail aan het praten was tegen je publiek, had de expert alle tijd om zelf na te denken over het probleem. Hij kon zichzelf uitdagen door vooruit te denken en te zien of zijn eigen gedachten stroken met wat jij vertelt of hebt ontdekt. Hij kan vragen verzinnen die hij na de presentatie kan stellen en wordt zo de hele tijd bij je voorstelling betrokken.

En het publiek? Zij blijven dan tenminste luisteren. Want geef toe: als de presentator gaat spreken alsof hij tegen een expert praat, dan volg je waarschijnlijk niet meer. En dan neem je je smartphone vast en speel je Angry Birds.

Ook leuk.